درباره ذخیره گاه زیست کره ارومیه چه می دانید؟ - مجله آزمون اول

به گزارش خبرنگاران، دریاچه ارومیه که یکی از زیستگاه های بسیار مهم پرندگان مهاجرآبزی به شمار می آید، عظیمترین پارک ملی کشور است و بارندگی سالیانه 400 تا 600 میلیمتر، دمای 17- تا 36 درجه سانتیگراد و دامنه ارتفاعی 1274 تا 1350 متر منطقه را دارای اقلیم نیمه خشک معتدل نموده است.

بنابر اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست، دریاچه ارومیه و اطراف آن، دارای اقلیم نیمه خشک و کمی بالاتر، از نوع مدیترانه ای و در ارتفاعات، از نوع نیمه مرطوب سرد تا خیلی سرد است. متوسط و بیشینه عمق دریاچه به ترتیب 5.4 و 13 متر است. آب دریاچه فوق العاده شور و غلظت نمک موجود در آن افزون بر ds/m 200 است که با توجه به شرایط و فصول سال تغییر می نماید. شوری زیاد آب تنها امکان زیست میگوی آرتمیا و جلبک هاب سبز-آبی را در دریاچه فراهم آورده است.

این منطقه شامل بیش از 102 جزیره عظیم و کوچک است که در سال های پر آب بسیاری از آن ها در آب ناپدید می شوند. عظیمترین این جزیره ها، جزیره شاهی است که در محل ورود تلخه رود به دریاچه نهاده شده است و در بیشتر مواقع سال به ساحل شرقی می پیوندد و از حالت جزیره بیرون می آید. از مهم ترین گونه های گیاهی جزایر دریاچه ارومیه می توان به بنه، بادام، ارس، داغداغان، زالزالک، درمنه و ریش بز اشاره نمود.

از ویژگی های منحصربه فرد این منطقه می تواند از وجود جزایر 9 گانه به عنوان یکی از معدود زیستگاه های زادآوری پرندگانی چون فلامینگو و پلیکان و کفچه نوک، حضور بیش از 11 گونه در معرض خطر انقراض و تحت حمایت از نظر قوانین ملی کشور، وجود مناظر و چشم اندازهای برجسته نام برد همچنین این منطقه بهترین و امن ترین زیستگاه گوزن زرد ایرانی و عظیمترین بانک ژن طبیعی کشور است.

بخش اصلی این ذخیره گاه را قسمتی از جنوب شرقی دریاچه ارومیه و جزیره های آن به همراه تالاب های جنوب دریاچه ارومیه تشکیل می دهد. دریاچه تکتونیکی ارومیه که در شمال غربی ایران و بین دو استان آذربایجان شرقی و غربی نهاده شده است، وسعتی بین 5000 تا 6000 کیلومتر دارد و ابعاد تقریبی آن 150 در 35 کیلومتر است که در تراز حداکثر خود به 7150 کیلومتر مربع می رسد. مساحت حوزه آبخیز دریاچه ارومیه 44 هزار و 150 کیلومتر مربع است.

رودهای تامین نماینده اصلی آب دریاچه ارومیه، تلخه رود (آجی چای) - که کیفیت نامناسبی دارد و پس از زهکشی منطقه تبریز، آلودگی های شهری و صنعتی و کشاورزی آن را از سمت شرق وارد دریاچه می نماید، زرینه رود و سیمینه رود و رود مهاباد پر آب ترین رودخانه هایی هستند که از جنوب دریاچه وارد آن می شوند و چند تالاب کوچک در حاشیه آن به وجود آورده اند و بیش از نیمی از آب ورودی به دریاچه را تامین می نمایند. رودهای صوفی چای و لیلان چای و قره چای و قلعه چای نیز از سمت شرق دریاچه وارد آن می شوند و مهمترین رودهای ورودی از سمت غرب، باراندوز چای، شهر چای و ناز لوچای هستند و تنها رود مهم ورودی از ناحیه شمال غرب، زولا چای است.

ذخیره گاه زیست کره ارومیه شامل مناطق کوهستانی، خاک های ماسه ای و ساحلی و خاک های شور است. این منطقه با دارا بودن زیستگاه های متنوع آبی و خشکی و تالاب های متعدد در بر گیرنده تنوعی از اکوسیستم ها و در نتیجه تنوع جالب توجهی از گیاهان مختلف است. داخل دریاچه ارومیه به دلیل شوری زیاد آب گیاهان گل دار قادر به رشد نیستند و تنها چند گونه جلبک از این دریاچه تا به امروز گزارش شده است.

عمده ترین زیستگاه های این ذخیره گاه مشتمل بر زیستگاه های آبی شامل دریاچه و نواحی تالابی با پوشش وسیع نی، مصب رودخانه ها و زیستگاه های خشکی (جزایر) است که به صورت زیستگاه های جنگلی و زیستگاه های کوهستانی و تپه ماهوری هستند.

از گونه های پرندگان این منطقه می توان به قوی کوچک، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک، اردک سرسبز، غاز خاکستری، خوتکای سفید، اردک بلوطی، اردک سر حنایی، لک لک سیاه، فلامینگو و عقاب دریایی اشاره نمود همچنین این منطقه زیستگاه پستاندارانی از جمله گوزن زرد ایرانی، روباه، شغال، گراز، سور سنگی، گرگ و قوچ و میش اوریال است.

جاده شهید کلانتری بخش شمالی و جنوبی دریاچه را به دو قسمت تقسیم نموده است و طی اقداماتی نظیر ایجاد جاده روی دریاچه، محدود کردن منابع آب دریاچه توسط ایجاد سدهای متعدد روی رودخانه های منتهی به دریاچه، تغییر کاربری اراضی، شکار غیر مجاز، چرای دام بیش از ظرفیت مرتع، ورود مازاد سموم و کودهای شیمیایی اراضی کشاورزی اطراف به دریاچه، استقرار صنایع آلوده نماینده مثل پتروشیمی، پالایشگاه، کارخانه سیمان و … طی دهه های گذشته باعث تهدید حیات دریاچه ارومیه شدند و آن را تا مرز خشک شدن کامل بردند.

فعالیت های چاره جویانه شامل ایجاد حق آبه مناسب برای دریاچه از رودخانه های منتهی به آن برای جلوگیری ازکاهش آب آن، مدیریت مطلوب کشاورزی اراضی اطراف دریاچه در جهت افزایش راندمان آب کشاورزی و جلوگیری از مصرف بی رویه کود و سم، فعالیت های آموزشی ترویجی برای مطلع سازی عموم در جهت ارزش های بی نظیر ذخیره گاه و فعالیت در جهت مشارکت دادن مردم در حفاظت و بهره برداری پایدار از آن می شوند.

به گزارش خبرنگاران، درپی شرایط بحرانی دریاچه ارومیه کارگروه احیای دریاچه ارومیه از سال 1390 تشکیل شد و اقدام جهت احیای این دریاچه به طور جدی در دستور کار دولت یازدهم نهاده شد. بنابر گفته مسعود تجریشی - مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه - در راستای احیای دریاچه ارومیه گام هایی مدنظر قرار داشت که مهم ترین آن ها کاهش 40 درصد از منابع آب های سطحی بود که تا به امروز به بیش از 550 میلیون متر مکعب از آن دست پیدا نموده ایم و طی پنج سال آینده سالانه حدود 80 میلیون متر مکعب باید به وسیله برنامه و اقدامات لازم با هماهنگی جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه صورت محقق و در کارگاه سازگاری با کم آبی قرار است مصوب گردد. انتظار داریم تا سال 1406 این اقدامات انجام گردد و با رسیدن به احیای نهایی بتوانیم یک دریاچه ای با حجم حدود 15 میلیارد مکعب و شوری داشته باشیم.

انتهای پیغام

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.